AZAD QARADƏRƏLİ QUMRU YUVASI

                                   

                              
                                      AZAD QARADƏRƏLİ

 

                                         QUMRU  YUVASI

 

                                               hekayə

 

 

                                                                      “Gənc əsgər kantuziya aldıqdan sonra yalnız bərk-bərk

                                                                       qucaqladığı üçrəngli bayrağı hiss edirdi. Hətta hospitala 

                                                                       gətirilərkən belə qolundakı yarasını əməliyyat etmək üçün  

                                                                       bayrağı əlindən almaq mümkün olmadı...”

                                                                                                          İnternet xəbərlərindən

 

 

 

            Yaz bu il çox gecikmişdi, ya bəlkə bizə belə gəlirdi? Bilmirəm. Bildiyim o idi ki, ermənilərlə üzbəüz yaşadığımız illər ərzində hər dəfə yaz gələndə biz tarlaya gec çıxırdıq. Biri bəhanə edirdi ki, hələ əkin-səpin vaxtı deyil, biri deyirdi ki, qolumda camam* var, soyuqda işləyəndə daha da şişirr, bir başqası isə açıqca bildirirdi ki, indi heç ağlı olan da tarlaya çıxar? Əl içi kimi dümdüz yerdə işləyərsən, erməni snayperi düz alnının ortasından vurar, ya da traktoru nişan alan erməni topçu səni də göndərər o dünyaya traktorqarışıq...

            Ona görə gözləyirdik ki, tarlanın qırağı boyu əkdiyimiz sərv ağacları yarpaqlasın, erməni nişançısı bizi görə bilməsin və onda biz də başlayarıq işimizə-gücümüzə. Gec olmağına gec olurdu, di gəl, başqa çarəmiz də yox idi axı. Elə bu tarlada rəhmətlik Əlişiri sinəsindən vurmadımı erməni nişançısı? Hələ Zeynəb arvad! Yazıq danası yedəyində gedərkən top mərmisinin atəşi ilə tikə-parça olmadımı?

            Həəəə... Bax, o görünən təpə ki var, onun o üzündəki bizim kənddir. Ermənilər oranı işğal edəndən sonra gəlib bu çöllükdə ev-eşik qurmuşuq. Neçə il qamışdan, sarı palçıqdan qurduğumuz  daxmada  qaldıq. Axırda dövlət bizə bu qəşəng evləri tikdi. Amma nə olsun? Az qala ildə birimizin evinə top-tank mərmisi düşür, dağıdır, yenə sıfırdan başlayırıq...

            Evimizin həyətində üzüm çardağı var. Bu çardaqda bir cüt qumru hər il yuva qurur. Amma bu il onlarınkı da gətirmədi. Yaz bizim kimi onlarçün də gecikdi. Özü də çox e, lap çox...

            Elə havalar isinən kimi qumrular gəlib çardağın yuxarısında yuva qurmağa başladılar. Yuva nə yuva?! Bir az ot-əncər gətirib düzürlər bələdlədikləri yerə, sonra öz tüklərindən də o otların üstünə sərirlər və fərə  iki yunurta qoyandan sonra kürt yatır. Amma bu dəfə elə yuvanı təzəcə bitirmişdilər ki, həyətimizə qrad mərmisi düşdü. Xoşbəxtlikdən mərmi açılmadığından elə ciddi təlafat olmadı. Üzüm çardağının qanadının bir hissəsi qırılıb töküldü. Bu vaxt yazıq qumruların yuvası da dağıldı.

            Səhəri gün kənd ərazi nümayəndəsi bizə gəldi və dedi ki, ay qonşu, bununla ikinci dəfədir ki, sizin evi hədəf seçiblər. Bilirsən niyə?

            Mən təəccüblə “niyə” deməyə macal tapmamış o dilləndi:

            -Evinizin üstünə bayraq taxmısınız, ona görə də bu, o əclafları qıcıqlandırır... Nə bilim, deyirəm, bəlkə müvəqqəti də olsa...

            Bizim arvad onun sözünü ağzında qoyub qışqırdı:

            -A kişi, sən nə danışırsan?! Heç utanmırsan?! Bilmirsən ki, o bayrağı əsgərliyə gedəndə oğlumuz Nəbi asıb? Evimizi dağıtsalar da, o bayrağı düşürdə bilmərik!.. Bəs gələndə mən ona nə deyəjəm?

            ...Qərara gəldik ki, evdən aralıdakı anbarı sahmana salaq və orada gecələyək. Onsuz da gündüzlər evdə olmurduq ki. Belə də etdik və anbarda soba qalayıb isitdik, ora yığışdıq. Başımız işə-gücə qarışdığından qumrular da yadımızdan çıxdı.

            Bir gün evə tərəf gedəndə gördüm ki, quşlar həminki yerdən bir az kənarda üzüm tənəyinin budaqları arasında yenidən yuva qururlar. Yayın ortaları idi və bir sıra quşlar yuvalarında balalarını yemləyərkən bizim qumrular hələ təzə yuva qururdular.

            ...Ağaclar yarpaqladığından tarlada daha rahat işləyə bilirdik. Düz bir ay geciksək də, əkdiyimiz xiyar-pomidor, lobya, çay maşı və başqa bitkilər artıq boy atmış, çiçəkləmiş, orda-burda gülburnu tökmüşdülər də. Hətta arvad lobyadan bir az yığıb siftə yemək də bişirmişdi. Elə bu cür gözəl günlərin birində elə bir hadisə baş verdi ki...

            Top mərmisi düz evimizin üstünə düşmüş, qonaq otağı darmadağın olmuş, həyət-baca xarabazara dönmüşdü. Başımı qaldırıb evin salamat qalan hissəsində dalğalanan bayrağı görəndə gözüm yaşardı...

            ...İki gün sonra qonum-qonşunun və yerli hökümətin köməyi ilə həyət-bacanı təmizlədik, dağılmış qonaq otağını yenidən bərpa etməyə başladıq. Və həyətin bir küncündə qumru ölüsü görəndə gözlərimə inanmadım. Yuva uçmamışdısa da, qumrunu zərbə vurub öldürmüşdü. O biri qumru isə çardağın yuxarısında təkcə dayanaraq qəmli-qəmli oxuyurdu...

            Səhər gördüm ki, tək qumru yuvanı könülsüz-könülsüz söküb yerə tökür. Bizim arvad  mənim ona baxdığımı görüb key-key altdan-yuxarı onu süzür, dodaqaltı nəsə mırtdanırdı.

            Qayınatam da gəlib dedi ki, ay bala, gəlin o bayrağı aşağı salın, yuyub-təmizləyin, odu ha, bax bir az dalda yerdən yenə asın. Bizim arvad atasını da acılayıb yola saldı.

            Qonşumuz isə bizimlə neçə vaxtdır küsülüdür. Axı onun da evinə bizə görə zədə dəyib...

           

                                               ***

 

            Yenə iki dəfə evimizə qrad düşüb. Biz də elə hey dağılan yerləri düzəldirik. Nəbinin antenna dirəyindən asdığı bayraq isə hələ də yerindədir. O, əsgərliyi bitirsə də, gizir kimi qalıb orduda. Deyir, gərək erməniləri buralardan qaçaq salaq ki, bizəm evlərimizi bombalamasın. O təzə baş nazirləri var e, adama oxşamaz başı batmış, o da Şuşada min oyundan çıxır, adamın lap ağlı başından çıxır...

           

                                               ***

 

            He-he-heeeeeee! Gülürəm! Bə nədi! Üç gün olar bizimkilər hücuma keçib! İndi tək bizim evin üstündə yox e, bütün kənd evlərinin üstündə bayraq var. Qonşumuz da bizimlə barışıb. Yazıq qaynatam bu günləri görmədi...

            İnterneti kəsiblər bizimkilər, ona görə Nəbi ilə görüntülü danışa bilmirik. Amma dünən zəng eləmişdi. Deyir ki, bayrağı bir az da yuxarı qaldırın!..

            Dünən nə görsəm yaxşıdır? Tək qumru özünə təzə tay tapıb! Gəlib yenə orada yuva bələdlədiyi yerdə səs-səsə verib oxuyurlar. Amma heyf ki, yuva vaxtı deyil. Yoxsa yuva da qurardılar. Eybi yox, gələn yaz qurarlar, inşallah!

 

                                                                                              01.10.2020.

 

 

 

 

 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*Camam – el arasında ağır yük qaldırmaq nəticəsində qolda, əlin üstündə  yaranan şişlərə verilən ad.