AZAD QARADƏRƏLİ
DOQQUZUNCU CƏHD
hekayə
Cəbrayıldan Şuşayacan döyüş yolu keçən qazi Kamran Həmzəyevə
-Heç
nə!.. Get, çağıracağıq... Belə şey olar?.. Birdəfəlik ya aparsınlar, ya da...
-Ya
da nə, ay oğul? Belə olmaz axı. Lazım olsan, özləri çağıracaqlar... Demirəm ki,
getmə... Gedib adamların zəhləsini... Belə...
-Ata!
Mən heç kimin zəhləsini tökmürəm!.. Sadəcə deyirəm ki, könüllü döyüşə getmək
istəyirəm. Niyə axı mənimlə birgə gedən uşaqları çağırdılar, məni yox?! Mən axı
tankçıyam, orda daha çox mənə ehtiyac var... Bəlkə müharibəyə də rüşvətlə
aparırlar?
-Ay
oğul! Bəsdir, səbrini bas. Lazım olsan...
-Lazım
olsn, lazım olsan... Eyni sözü orda da deyirlər, sən də deyirsən...
***
Doqquzuncu
dəfə səfərbərlik idarəsinə gedəndən sonra, nəhayət ki, oni döyüşə apardılar.
Heç evə gəlib sağollaşmağa da imkanı olmadı.
Bir
də gözünü açanda özünü tankın içində gördü.
Bu
dəmir maşına onun xüsusi məhəbbəti vardı. Xidməti əsgərlik vaxtı tankçı
olmuşdu. Ən böyük arzusu tankına minib düşmən üstünə sürmək idi. Həzi Aslanov
kimi tankçı olmaq çoxdanki arzusuydu. Onun haqqında çəkilən filmə dəfələrlə
baxmışdı. Nəhayət, o arzu reallaşmaqdadydı.
Səhər
hücum gözlənilirdi. Hamı kazarmada yatsa da, o yata bilmirdi. Elə hey sabahkı
hücumu düşünür, necə vuruşacağını götür-qoy edirdi.
...Zülmət
qaranlıq idi. Heç nə görə bilmirdi. Ayaq səslərindən hiss elədi ki, otaqda təxminən
onacan düşmən əsgəri var. Bir göz qırpımında tankın lüləsini o zülmətə tuşladı.
İlk zərbədən zülmət içindəki bina dağıldı və hər yan işıqlandı... İşıqda
dostunun şəhid olduğunu gördü. Axı o neçə gün əvvəl vurulmuşdu və onun bu
davaya israrla gəlməsinin bir səbəbi də ermənilərin dostunu işgəncə ilə öldürməsi
idi... Qışqırmaq istədi, səsi çıxmadı. Elə bil kimsə əlini onun boğazına
tıxamışdı...
Səs-küydən
gözünü açanda gördü ki, hamı ayaq üstədir. Cəld qalxıb sıraya yaxınlaşdı. Döyüş
əmri bi azdan veriləcəkdi...
***
Elə
ilk hücumda təzə tanış olduğu gizir şəhid oldu. Onu qucaqlayıb geri sürümək istəyəndə
güclə deyə bildi:”Qoy yerə, deyəsən ölürəm...”
Tankın içinə necə tullandığını özü də bilmədi. O, tuşlayıcı operator kimi düşmən mövqelərini nişan aldı. Az sonra tank irəli şığıdı. Baxmayaraq ki, getdikləri yerlərdə mina ola bilərdi, amma onların maşını atəş aça-aça irəli şığıyırdı.
Bu
vaxt yadına yenə kumiri olan Həzi Aslanov düşdü. O Həzi Aslanov ki, alman
faşistlərinin kabusuna çevrilmişdi. 34 yaşlı gənc generalın azad etdiyi
saysız-hesabsız kəndlər, qəsəbələr və şəhərlər ona ikinci dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı
adı verilməsinə səbəb olacaqdı ki, həmişə arxamızdan bıçaq saplayan erməni xisləti
buna mane oldu. Aslanovun tank briqadası Pribaltika cəbhəsinin rəhbəri, erməni marşal
İ.X.Baqramyanın tabeliyinə veriləndən sonra təltif sənədləri it-bata düşür. Bu
da azmış kimi 24 yanvar 1945-ci ildə Aslanovun olduğu yer miaatanla atəşə
tutulur və o, ağır yaralanır. Qəribəsi o idi ki, düşmən o qədər uzaqda idi ki,
onların açdığı atəş bura çata bilməzdi. Demək, sui-qəsd izi vardı. Üstəlik, gürcü
həkim mayor Beqiaşvili ona öz qanını köçürmüş, generalın əhvalı xeyli
yaxşılaşmışdı. Yaralını Moskvaya aparmaq əmri veriləndə qəflətən onu müşayət edəcək
Beqiaşvili bu işdən uzaqlaşdırılr və nəticədə üç saat sonra Aslanov keçinir.
Uzun
jurnalis araşdırmaları nəticəsində general Həzi Aslanova 1991-ci ildə ikinci dəfə
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilir...
Bax,
o düşmənin – Baqramyanın övladları həmin xəyanətlərini davam etdirirlər –
torpaqlarımızı işğal etdikləri bəs deyil, evlərimizi, məçsidlərimizi, min illərin
yadigarı olan tarixi abidələrimizi dağıdır, yer üzündən silirlər...
-Al
gəldi, köpək uşağı! Alın, alın, alın!
Onun
tankı qabaqda sürətlə şığıyır, düşmənin başına od ələyirdi. Həmin gün və səhəri
Cəbrayılın xeyli kəndi düşməndən azad edildi. İki gün sonra isə Cəbrayıl şəhəri
də erməni vandallarından təmizləndi.
***
Növbəti
hücum Qubadlıya olacaqdı. Onların tank heyətinə xüsusi tapşırıq verilmişdi. Qarşıda bir düşmən tankı
və bir neçə PDM tez-tez irəli çıxıb bizim mövqeləri atəşə tutur, əsgərlərimizin
irəliləməsinə mane olurdu. Məsafə çox olduğundan onları zərərsizləşdirmək
mümkün olmamışdı. Tapşırıq bu düşmən maşınlarına mane olmaq idi.
Tankı
elə yerdə saxlamışdılar ki, düşmən texnikası irəli çıxan kimi onlara atəş açmaq
asan olsun. İlk gün bunu edə bildilər. Hətta düşmənin bir zirehli texnikasını
yandırdılar. Lakin onların tankının düşmən tərəfindən izlənildiyini bilsələr də,
mövqeni tərk etmədilər. Bizim qüvvələr lazimi nöqtələrə çıxandan sonra onlar
tankı gizlətdikləri yerdən çıxardılar və elə irəli çıxmışdşlar ki, iki güclü zərbə
ilə tankları alışdı. Gücü ona çatdı ki, yanmaqda olan maşını tərk etdi və
alışan paltarını söndürmək üçün otların üzərinə yıxıldı. Kürəyini yerə sürtə-sürtə bağırırdı:
-Baqramyanlar
tankımızı vurdular!!!
Özünə
gələndə artıq tank sıradan çıxmışdı... Ona təəccüblə baxan əsəgər dedi:
-Baqramyan
kimdi?
Çiynini
çəkib gülümsündü.
Sonradan xatırladıqlarından:”Yanan paltarımı söndürəndə gecə saat üç olardı. Baxdım ki, yoldaşlarımı itirmişəm. Hardansa bir avtomat da tapmışdım. Onu əlimdə hazır tutub hara gəldi gedirdim. Bir də gördüm qaranlıqda biri üstümə gəlir. Bizim dildə çağırdım, cavab vermədi. Anladım ki, ermənidir. Qorxudanmı, ya bəlkə həyəcandanmı, bilmirəm, avtomatı tək atılan rejimdən çıxardıb, ona tuşladım və daraqdakı güllələrin hamısını düşmənə tərəf boşaltdım. O ermənicə nəsə qışqırıb yerə uzandı. Cibini eşələdim. Erməni pulu və sənədləri vardı. Pulu atıb, sənədləri götürdüm. (Sonradan işıqda baxanda kəşfiyyatçı leytenant olduğunu bildim. İndi də o sənədlər məndədir.) Bir az irəli getdim və anladım ki, yuxusuzluqdan başım üstümdə durmur – iki gün idi yatmırdıq. Yaxında bizim bir əsgərimizin daşın dibində yatdığını görüb onu səslədim, cavab vermədi. Dedim, yəqin yazıq bərk yatıb. Kürəyimi ona söykədim ki, soyuq olmasın. Elə o yatan yatmışam...
...Baxdım
məni kimsə dartışdırır. Bizim sanitarlarmış. Yanımdakını qaldırıb xərəyə
qoyanda başa düşdüm ki, gecəni səhərəcən şəhidlə kürək-kürəyə yatmışam. Bədənimdən
bir gizilti keçdi. Qalxıb onların ardınca irəlilədim."
***
Tankçının
piyadalara qoşulması qəribə görünə bilər. Hə. Müharibədə hər şey olur.
Onun
döyüş yolu Şuşayacan çəkdi. Və Şuşaya çatanda bir məsələdən xəbərdar oldu: bu
boyda döyüş yolu keçsə də, adını siyahıya salmağı umutmuşdular. Əslində buna nə
o özü cəhd etmişdi, nə də döyüş dostlarının yadına düşmüşdü... “Heç kimi qınaya
bilmərəm. Əvvala, mən çox gec orduya çağrılmışdım. İkincisi də, təlim-məşq
toplantılarına qoşulmq əvəzinə, komandirlərə yalvarmış, məni də öz dəstələrinə
almağı xahiş etmişdim... İçimdə bir qorxu vardı: müharibə tez qurtara bilər və
mən döyüşə qatıla bilmərəm!.. Onda düşmənin şəhid etdiyi, nəşini təhqir etdiyi
dostumun, Qafandakı isti od-ocağından vəhşicəsinə
qovulan nənə-babamın, Xocalı qurbanlarının və Polad Həşimovun qisasını almamış
geri necə dönə bilərdim? Hansı üzlə?!”
***
Müharibə
bitdikdən bir neçə gün sonra mənim adımı döyüşçülərin siyahısına əlavə etmişdilər.
Əslində burda qorxulu bir şey yoxdur. Əsas döyüşə qatılmaq idi, ona da nail
olmuşdum – doqquzuncu müraciətdən sonra olsa da...
16.01.2021.
Yorumlar
Yorum Gönder