AZAD QARADƏRƏLİ VALEHİN VALEHLİYİ (Dostum, keçmiş iş yoldaşım Valeh Aslan oğlu Quliyevin 70 yaşı tamam olur)

 

                                          AZAD QARADƏRƏLİ

 

                                          VALEHİN VALEHLİYİ

 

                        (Dostum, keçmiş iş yoldaşım Valeh Aslan oğlu Quliyevin 70 yaşı tamam olur)

 

 

 

 

            Həyatda çox dostlarım olub. Yox, təkcə ədəbiyyat adamlarını, yazıçıları nəzərdə tutmuram. Həyatın mənə qazandırdığı yaşıdlarım, iş yoldaşlarım, əqidə dostlarım...

            Bunların içərisində gənclik dostlarımın xüsusi yeri var. Onlardan biri istedadlı müəllim, gözəl dost, məclis adamı Valeh Quliyev idi.

            Əvvəl Zəngilanın Sobu kəndində, sonralarsa Valehgilin kəndi Çöpədərədəki orta məktəbdə bir yerdə işlədik, bir pedoqoq kimi çalışdıq, çörək kəsdik, həmfikir olduq.

            Valeh həm də ədəbiyyat aşiqi idi. Mənim qəzet-jurnallarda çıxan yazılarımı kəsib saxlayar, kəndçilərinə oxuyar, sonra da mənə zarafatla, “Vəliyev, bax ha, səni təbliğ edirəm” deyərdi.

            (Valehgilin kəndində məktəb direktoru işlədiyim üçün mənə çox vaxt soyadımla müraciət edərdilər.)

            Valeh ixtisasca fizika müəllimi olsa da, Çöpədərə məktəbində mənim direktor işlədiyim dövrdə hərbi rəhbər kimi çalışırdı. Adətən, bu dərslərə məktəblərdə barmaqrası baxılır, bəzən müəllimlər uşaqlarla futbol oynayır, vaxt öldürürdülər. Valehlə birlikdə az vaxtda hərbi kabinetin zənginləşməsinə, uşaqların hərbi biliklərinin və təlimlərinin yüksəldilməsinə nail olduq.

            Valeh odlu-odlu danışar və deyərdi ki, biz sərhəd rayonuyuq. Üstəlik də erməni kimi düşmənimiz var. Ona görə də, hərbi dərsə xüsusi önəm verməliyik.

            Valeh idmanı, xüsusən futbolu çox sevərdi. Mən Dinomo Kiyevin, o isə Dinomo Tiblisin fanatı idi. Təbii ki, Neftçiyə də ayrıca hüsn-rəğbətimiz vardı.

            Valeh şahmata da çox bağlı idi. Dərsdən sonra məktəbdə şahmat yarışlarının təşkili ənənə halı almışdı. Müəllimlərlə, ən əsas isə yuxarı sinif şagirdləri ilə keçirilən şahmat turnirlərinin də təşkilatçısı o idi.

            Valeh, həm də prinsipal biri idi. Bir işə qol qoydumu, mütləq onu aşırmağa çalışardı.

            Çöpədərə kəndi suyu qıt olan yerdə qərar tutduğundan insanlar içməli su sarıdan korluq çəkirdilər. Əlbəttə, bulaqlardan sənəklə su daşıyır, tələbatlarını ödəyirdilər. Lakin Valeh istəyirdi ki, yeni tikdirdiyi evinin həyətinə su çəkdirsin. Və bu arzusunu mənə bildirəndə təbəssümlə dedi ki, mənə bu işdə yalnız sən kömək edə bilərsən.

            -Necə? Nə lazım olsa, mən hazır, - dedim.

            -Buralarda iri şlanq tapmaq müşkül məsələdir. Ancaq Füzuliyə getməliyəm. Buna isə gərək sən icazə verəsən.

            Əlbəttə, onu arxayın yola saldım və dedim ki, su çəkmək üçün lazım olan ləvazimatları almamış gəlmə...

            Beləcə, az müddətdə, bir neçə kilometr uzalıqdan qapısına su çəkdirdi. Sonra elə həmin təzə evinin həyətində, o suyun üstündə bizə - məktəb kollektivinə yaxşı bir qonaqlıq da verdi. Dedim axı, Valeh, məclis adamı idi! Fizik olsa da, şeir deməyi, sağlıq söyləməyi, yeyib-içməyi sevərdi...

            Bakıda məcburi köçkümlük dövründə də bir neçə dəfə götrüşümüz oldu. O burada açdığı məktəbin direktoru idi. Təəssüf ki, Xətai rayonunun ərazisində yerləşən həmin məktəbi hansısa qoluzorlular yerləşdiyi binadan çıxartmaq istəyirdilər. Mənə, işlədiyim radioya zəng vurdu, kömək istədi. Az vaxt içərisində problem çözüldü...

            Dostumuz Tariyel müəllimin hüzr yerində qulağıma pıçıldadı ki, ay qağa, sənnən bir məsləhət almaq istəyirəm, həmişə gənəşik yerimiz olmusan. Bizim bu uşaq (oğlunu göstərdi) aspiranturaya girib, nə bilim axı, deyir, mövzu götürəcəm, dissertasiya yazacam, ağlın nə kəsir?

            Sevindim. Əlimi onda hələ sütül bir oğlan olan oğlunun kürəyinə vurub dedim ki, halaldı sənə! İnanıram ki, arzuna çatacaqsan!

            Daha heç mənə ehtiyacı olmadı. Dissertasiya da yazdı, müdafiə də etdi. Bilmirəm, Valeh oğlunun alim adı aldığı günü gördmü, ya yox. Kaş görəydi!

            ...Amansız xəstəlik dostumuzu şam kimi əritdi.

            O digər müəllim yoldaşlarımız – mərhum Söhrab müəllim, Abdulla müəllim, Məhərrəm müəllim, Xamməmməd müəllim, Şəmsəddin müəllim, Tariyel müəllim və başqaları kimi torpağa bağlı adam idi. Torpaq həsrəti ilə də dünyadan köçdü.

            Valeh adına layiq adam idi. Ona görə də yazının adını Valehin valehliyi qoydum.

            Həyatı, yaşamağı, gözəlliyi sevən, qiymətləndirən dostumuz yaşasaydı, 70 yaşı olacqdı.

            Ruhun şad olsun, dost!

            Qarabağa, Zəngilana köçlər başlayıb. Bir gün Çöpədərəyə gedəsi o köçün önündə sənin də ruhunun olacağından əminəm.

 

                                                                                                          08.04.2025.