Senet

                            AZAD QARADƏRƏLİ                         ƏLİ  KƏRİM  ƏSARƏTİ                   (Altay Məmmədovun “Tanıdığım Əli Kərim” kitabına ön söz)               Əli  Kərim... Bu ad neçə illərdir ki, Azərbaycan poeziyasında bir əfsanə kimi dolaşmaqdadır.             O, bu dünyadan nakam köçəndə bir çoxları “əlinə xına qoyub” ki, nəhayət, şeirimiz Əli Kərimin əsarətindən  qurtuldu. Amma anlamadılar ki, əslində  “əsarət”  onun ölümündən sonra başlayırdı.             (Danışırdılar ki, Əlinin böyük istedadı və tükənməz yazmaq enerjisi onun yarımçıq istedadlı  yaşdaşlarını elə qorxuya salıb ki, bu nadir istedad sahibini  məhv etmək üçün hər şeylərindən keçməyə hazır olublar. Və əlacı yalnız içkidə görüblər. Bu zəhrimarsa şairin ən zəif yeriydi. Dostu Sabir Əhmədli deyirdi ki, Əlini elə istedadsız adamlarla məclis quran görürdün ki, ayağının altdan yer qaçardı. Başqa vaxtda belələrindən gen gəzən şairi məhz “belələri” içki ilə məhv etdilər.)             Vəfat

                            AZAD QARADƏRƏLİ               AZƏR ABDULLANIN “QƏMƏRLİDƏN KEÇƏN                 QATAR” HEKAYƏSİNİN İSMARICLARI                Azər Abdullanın "Qəmərlidən keçən qatar" hekayəsini ürək ağrısı oxudum. Deyim ki, adına Ermənistan deyilən yerdə yaşayan Azərbaycan türklərinin zaman-zaman başına açılan oyunlar, "papaqlarının vurulub başlarından salınması", şərəf və ləyaqətinin alçaldılması erməni faşizminin təkcə Ermənistanı türksüz ölkəyə çevirməsi ilə sonuclanmadı, Qarabağın və ona bitişik ərazilərin də işğalı ilə nəticələnmiş oldu. Rus şovnistləri bizi ermənilərin əli ilə belə susdurmağa çalışırlar. Bu dedikələrim hekayədə (əslində bu, uzun hekayədir) tünd boyalarla verilib. Ağəli adlı gəncin, onun xanımının, körpə qızının qatarda az qala girov götürülməsi, qoca atasının alçaldılması, təhqir olunması hekayənin ən ağır səhifələridir. İş o yerə çatır ki, qatarda türk ailənin yerləşdiyi kupenin qapısını kəsən erməni dığaları onların

                              AZAD QARADƏRƏLİ                              VƏFA NAĞI NƏ İSTƏYİR?                                      Ədəbi replika                            Vəfa Nağını   siz tanıyırsınızmı?              Mən də təzə tanımışam. Əslində, onu tanımaqda gecikmişəm. Yəni, gərək Vəfanın prototipi olası gənc qadını mən yazılarımda təxəyyül məhsulu kimi yaradanda düşünəydim ki,   əsl Vəfa meydana çıxa bilər   - onda mən çətinlik çəkmədən həyatdakı Vəfa ilə təxəyyülümdəkini birləşdirib   yeni bir bədii obraz   ortaya qoyaydım. Təəssüf ki, mənim təxəyyülümdəki Vəfalar Vəfa Nağının kölgəsində qaldılar və mən anladım ki, hekayə və romanlarımın qəhrəmanları olası qadın obrazlarında dəyişiklik etməliyəm.              Bəli, Vəfa bir əyalətə - Neftçalanın Xolqaraqaşlı kəndinə İstanbulda təhsil aldığı yerdən bir işıq gətirmişdi. O, kənddə ilk dəfə qadınlarçün iş yerləri yaratmışdı.             Sonra Vəfa seçkilərə qatıldı və bir feodal-patriarxal kəndində seçki saxta

                           AZAD   QARADƏRƏLİ                        MÜBARİZ   İBRAHİMOVUN YAZISI               Mübariz İbrahimovu çox düşünmüşəm. O şəhid olanda radioda işləyirdim. Haqqında dönə-dönə radio verilişləri hazırladım...             Fəqət gör neçə il keçib, onun haqqında bədii yazı yazmağa cəsarət etməmişəm.             Niyə? O vaxtdan bəri mən axı neçə-neçə kitab yazmışam? Neçə-neçə hekayə, uzun hekayə,   roman...             Bəs niyə Mübariz haqqında yazmağa cəsarət etməmişəm?             Mübariz gözgörəti şəhidliyə addımlamışdı. Və onun haqqında yazmaq da təxminən eyni şey olmalı idi. Yəni ölümün ən azı qoxusunu duymalı idim. Ölümü hiss etməli idim...             Özü də söhbət adi ölümdən getmir axı. Söhbət şəhidlikdən gedir. Ölüm   enməkdirsə (qəbirə enmək kimi), şəhidlik qalxmaqdır – ora, yuxarılara, Tanrıya doğru...             Mən şəhidliyin fəlsəfəsinə aşina ola bilmədiyim üçün hələ ki, istədiyim o yazını yaza bilməmişəm.             Ulu Yaradan

                                          AZAD QARADƏRƏLİ                                                  AĞLAMALI GÜN                                                   (“Korona virus hekayələri” silsiləsindən)                                                                                                                                                                                                                             Billәm, çox uşaqsan, ürәyin toxdur,                                                                                                        Lәhvü lәәb ilә hәvәsin çoxdur,                                                                                                        Qocalıq әsәri könlündә yoxdur,                                                                                                        Hәlә sonra әqlin kәsәr, ağlarsan!                                                                                                        

                               AZAD QARADƏRƏLİ                                                  SABİR ƏHMƏDLİ SORULARI                                      ədəbi replika                                                                                                                                         Ustadın 90 illiyi yaxınlaşdıqca internet üzərindən, messencerdən, votçapdan yazılan, telefon zəngilə soruşulan sualların sayı artmaqda davam edir...             ...             -Salam, müəllim.             -Salam.             -Sabir Əhmədlinin son kitabları hansılardır?             -“Kütlə”, bir də üç romanı – “Ömür urası”, “Kef”, Axirət sevdası” romanlarının cəm olduğu kitab və bir də “Yazılmayan yazı”.             -Müəllim, bəs Sabir Əhmədlinin   əsərləri prezident fərmanıyla latın qrafikalı əlifbada çap olunan yazıçıların siyahısında niyə yer almayıb?             -Deyiblər ki, ona olan ümümxalq sevgisinin onsuz da hüdudları genişdir. Bu hüdudda olmayanlar